Εργασιακό Burnout: Τι είναι, συχνά σημάδια και αντιμετώπιση

Η εργασία μας μπορεί να γίνει ιδιαίτερα απαιτητική, περίπλοκη και αγχωτική. Άσχετα απ’ το αν εργαζόμαστε σε ένα γραφείο, από το σπίτι μας, ή για τη δική μας επιχείρηση, το burnout (αλλιώς γνωστό και ως “Σύνδρομος Επαγγελματικής Εξουθένωσης”) μπορεί να μας χτυπήσει την πόρτα την οποιαδήποτε στιγμή. Αλλά πως μπορείς να αποφύγεις την εργασιακή εξάντληση;

© Elisa Ventur στο Unsplash.

Μιας και πρόκειται συχνά για μια κατάσταση συναισθηματικής, ψυχικής και σωματικής εξάντλησης που προκαλείται από παρατεταμένο ή επαναλαμβανόμενο στρες, μπορεί να επηρεάσει άτομα σε διαφορετικούς τομείς της ζωής τους, όπως την εργασία, την ανατροφή των παιδιών, ή ακόμα και τις σχέσεις.

Πολλές φορές ξεχνάμε το πόσο ευάλωτοι είμαστε ως άνθρωποι. Οι πολλαπλές και ασταμάτητες ώρες εργασίας, η κακή διατροφή, το άγχος, η πίεση και η έλλειψη ύπνου είναι μόλις μερικές από τις βασικές αιτίες για τις οποίες μπορείς να φτάσεις στο εργασιακό burnout - ή με άλλα λόγια, να εξαντλείς όλες σου τις δυνάμεις.

Ποια είναι τα συχνότερα συμπτώματα του burnout;

Όταν σωματικά και ψυχικά έχουμε ξεπεράσει κάθε όριο, τότε η εξάντληση, η κόπωση και η εξουθένωση είναι μερικά από τα βασικότερα συμπτώματα του εργασιακού burnout. Αυτό μπορεί να αποφέρει και άλλα συμπτώματα στην πορεία, όπως να μην έχεις όρεξη να δουλέψεις, να έχεις έλλειψη παραγωγικότητας και να νιώθεις θυμό, εκνευρισμό ή μελαγχολία όταν σκέφτεσαι πως πρέπει να εργαστείς.

Ορισμένα από τα βασικά συμπτώματα του burnout [σύμφωνα με ειδικούς] είναι τα εξής:

• Κούραση και έλλειψη ενέργειας.

• Αίσθηση εργασιακής ανικανοποίησης.

• Διατροφικές αλλαγές.

• Συχνοί πονοκέφαλοι λόγω εντάσεων.

• Αισθήματα εξάντλησης ή εξαντλημένης ενέργειας.

• Αίσθηση απομάκρυνσης, αρνητικότητας και κυνικότητας σε όσο αφορά την εργασία.

• Αίσθημα αποτυχίας ή απώλεια προσωπικής ταυτότητας.

Όλα αυτά συχνά πηγάζουν από το στρες που αντιμετωπίζουμε κατά τη διάρκεια της εργασίας μας, το οποίο μπορεί να επηρεάσει επίσης και τον ύπνο μας. Αν και συχνά οι άνθρωποι οι οποίοι παθαίνουν εργασιακό burnout τείνουν να βρίσκονται σε δουλειές όπου έχουν συνεχώς επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, το ίδιο burnout μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και όταν κάθεσαι σε μια καρέκλα και δουλεύεις μόνος/η από το σπίτι.

Διάβασε επίσης: Πώς να αντιμετωπίσεις έναν κακό προϊστάμενο!

Εάν αντιμετωπίζεις κάποιο ή αρκετά από αυτά τα συμπτώματα, τότε είναι σημαντικό να λάβεις ορισμένα βασικά μέτρα. Μπορείς να προσπαθήσεις να μειώσεις το άγχος κάνοντας διαλείμματα, ασκώντας τεχνικές χαλάρωσης (όπως βαθιές αναπνοές ή διαλογισμό) και αναζητώντας υποστήριξη από έμπειρους, γνωστούς και συγγενείς.

Πως μπορώ να αποφύγω το burnout;

Υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορείς να κάνεις για να αποφύγεις την εξάντληση. Ορισμένα από αυτά είναι αρκετά πιο απλά απ’ όσο πιστεύει το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων, αλλά απαιτούν επιμονή και σοβαρότητα. Ορισμένα από αυτά είναι τα εξής:

• Δυνάμωσε το σώμα σου: Ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποφύγεις το burnout είναι αν τρως υγιεινά και σωστά, ασκείσαι συχνά και διατηρείς μια υγιεινή ζωή.

• Κάνε διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας: Κάποιες φορές, ακόμα κι ένα μικρό διάλειμμα πέντε λεπτών είναι σημαντικό για να συνέλθουμε και να κάνει μια γρήγορη “επανεκκίνηση” ο εγκέφαλος μας. Χρησιμοποίησε αυτά τα πέντε λεπτά για να φτιάξεις ένα καφέ, να κάνεις μια γρήγορη βόλτα, ή ακόμα και να ξεπιαστείς με διάφορες κινήσεις. Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις και έξυπνες μεθόδους, όπως την τεχνητή Pomodoro.

• Θέσε ορισμένα βασικά όρια: Σε πολλές περιπτώσεις, είναι σημαντικό να μάθεις να λες “όχι”. Θα πρέπει να θέσεις ορισμένα όρια και να αποφεύγεις να εξαντλείς τον εαυτό σου δουλεύοντας περισσότερες ώρες απ’ όσες μπορείς να αντέξεις ψυχικά και σωματικά.

• Χρησιμοποίησε τρόπους χαλάρωσης: Όταν αισθάνεσαι πως φτάσεις στα όρια σου, τεχνικές χαλάρωσης όπως οι βαθιές αναπνοές και ο διαλογισμός μπορούν να σε βοηθήσουν να ηρεμήσεις και να χαλαρώσεις τα επίπεδα της έντασης που νιώθεις μέσα σου.

• Φρόντισε τον εαυτό σου: Τέλος και σημαντικότερο, προσπάθησε να αφιερώνεις όσο περισσότερο χρόνο μπορείς εκτός εργασίας σε χόμπι ή δραστηριότητες που απολαμβάνεις. Η ζωή άλλωστε δεν θα έπρεπε να περιτριγυρίζεται από την εργασία σου, μα απ’ τους πραγματικούς σου στόχους, τις δραστηριότητες και τους ανθρώπους που αγαπάς.

Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τα όρια σου και να τα θέτεις και στον χώρο εργασίας σου. Κανένας δεν θα έπρεπε να εξαντλείται στην εργασία του, καθώς πρόκειται για το μέρος απ’ το οποίο πρέπει να μαθαίνουμε και να εξασκούμε το επάγγελμα μας.

Πως μπορείς να αντιμετωπίσεις το burnout μέσω του coaching

Η εξουθένωση είναι μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, ψυχικής και πνευματικής εξάντλησης που προκαλείται συχνά από χρόνιο στρες. Μπορεί να επηρεάσει την υγεία, την ευτυχία και την απόδοση σου στην εργασία και στην προσωπική σου ζωή.

Εάν αισθάνεσαι εξαντλημένος/η, τότε ίσως ένας ή μια career coach να μπορεί να σε βοηθήσει να ενισχύσεις τις δυνάμεις σου και να αποκαταστήσεις την αρμονία μεταξύ της εργασίας και της προσωπικής σου ζωής.

Πιο συγκεκριμένα, μέσω του career coaching θα έχεις την δυνατότητα να πας ένα βήμα παραπέρα με τη χρήση διαφόρων τεχνικών και τρόπων, όπως:

• Αξιολογώντας την κατάσταση σου: Μια career coach θα σε βοηθήσει να προσδιορίσεις τις πηγές και τα σημάδια της εξουθένωσης σου, καθώς επίσης και τα δυνατά σημεία σου. Θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις και να δεις τις αξίες σου, να αποκτήσεις σαφήνεια και επίγνωση για τη τρέχουσα κατάσταση σου αλλά και της επιθυμητής σου κατάστασης.

• Δημιουργώντας ένα σχέδιο: Μια career coach θα σε βοηθήσει να θέσεις ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους και θα σε βοηθήσει να αποκατασταθείς απ’ την εξουθένωση. Θα δημιουργήσετε μαζί μια στρατηγική και θα λάβετε βήματα δράσεις για την επίτευξη των στόχων σου, όπως για παράδειγμα την αλλαγή των εργασιακών σου συνηθειών, τον καθορισμό των ορίων, την ανάθεση των εργασιών, την εξερεύνηση νέων ευκαιριών και πολλά ακόμα.

• Παροχή υποστήριξης και βοήθειας: Ένα απ’ τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του να συνεργάζεσαι με μια career coach είναι πως βρίσκεται πάντοτε δίπλα σου για να σε καθοδηγεί και να σε βοηθάει σε οποιαδήποτε δυσκολία αντιμετωπίσεις. Η υποστήριξη, η ενθάρρυνση, η ανατροφοδότηση και η καθοδήγηση είναι μόλις μερικά από τα πλεονεκτήματα που σου παρέχονται μέσω του career coaching.

• Μαθαίνοντας νέες δεξιότητες και τεχνικές: Μια career coach μπορεί να σου διδάξει ή να σε βοηθήσει να ανακαλύψεις νέες δεξιότητες και τεχνικές για να είσαι καλύτερος/η στη δουλειά σου, να αντιμετωπίζεις αποτελεσματικότερα τα εργασιακά σου προβλήματα και να έχεις υψηλότερη και πιο ενισχυμένη διάθεση και ικανοποίηση απ’ την καριέρα σου.

• Ανακτώντας και πάλι τον έλεγχο της δουλειάς σου: Οι career coaches είναι ιδανικοί σε περιπτώσεις όπου παλεύουμε να ευθυγραμμίσουμε τη δουλειά με τις αξίες, τα χόμπι και τις δραστηριότητες μας. Όταν η εξάντληση αρχίζει και γίνεται ολοένα και συχνότερη και όταν αισθανόμαστε πως δεν βρίσκουμε άλλο νόημα και σκοπό στην καριέρα μας. Με αυτό τον τρόπο θα μπεις και πάλι στην διαδικασία της οργάνωσης και της πράξης, αλλά αυτή τη φορά έχοντας ένα πλάνο.

Είναι σημαντικό ωστόσο να γνωρίζεις πως μια career coach μπορεί να σε βοηθήσει μέχρι ένα σημείο. Εάν αισθάνεσαι πως αντιμετωπίζεις πιο σοβαρά συμπτώματα εξουθένωσης και η εργασία δεν αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα, τότε προτείνεται να επικοινωνήσεις με κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.